O obrazie:
„U Babci” to nostalgiczny portret w scenie rodzajowej. Płótno ma układ wertykalny; kształtem dużego pola obrazowego jest prostokąt o wymiarach 100 cm na 150 cm, stojący na krótszym boku. Malarka skorzystała z szerokiej gamy barw, z przewagą kolorów chłodnych. Plamy barwne, zwłaszcza w dolnej części obrazu są mocno zróżnicowane walorowo, co przy zastosowanym zróżnicowaniu części zacienionych i oświetlonych dobrze buduje efekt głębi przestrzeni przy stosunkowo bliskim kadrze.
Kompozycja obrazu nie jest symetryczna, linie wyznaczone przez krawędzie stołu i postać kobiecą kierują nasz wzrok się na prawą stronę sceny, jednocześnie ręka postaci sięgająca w kierunku środka stołu wyznacza główny rytm całej sceny.
Obraz ma spokojny i pogodny, zabarwiony lekką nutą melancholii nastrój. Jego urok polega na prostocie i zwyczajności przedstawionej sytuacji; wszystko tutaj jest naturalne i rzeczywiste, przedstawione bez uproszczeń i skrótów, ale też bez zbędnych upiększeń. Myślę, że u każdego widza obudzi on ciepłe wspomnienia związane z czasem spędzonym z ukochaną babcią, cieszeniem się wspólnym towarzystwem i przypomni smak tych minionych chwil.
O temacie obrazu: portret
Ludzkie twarze i portrety to tematy wykorzystywane od zawsze przez artystów wszelkich możliwych kierunków i technik sztuki wizualnej. Znane są portrety przedstawiające sylwetki i twarze kobiet, których wiek sięga 30 tysięcy lat (na przykład znaleziska ze stanowisk archeologicznych w Dolních Věstonicach w Czechach czy figurka Wenus z Willendorfu w Austrii).
Portret dzieli się na wiele typów, w zależności m.in. od sposobu przedstawienia twarzy, ujęcia modela, okoliczności powstania, rozmiaru czy liczby przedstawionych osób.
Portrety w charakterystycznych stylach były malowane w starożytnej Mezopotamii, Egipcie, Chinach czy Mezoameryce. Z I i II wieku n.e. pochodzą słynne trumienne portrety fajumskie, których niezwykły realizm w oddaniu najdrobniejszych szczegółów wyglądu świadczy o wysokim poziomie ówczesnych twórców. W Europie w wiekach średnich znacznie tej formy malarskiej znacznie zmalało, zaczęła się odradzać dopiero od XV wieku. Wysoki poziom osiągnęły portrety realistyczne Hansa Memlinga czy Jana van Eycka, portrety profilowe Pisanella czy słynne portrety psychologiczne Rembrandta.
Pod koniec XIX wieku w związku z rozpowszechnieniem technik fotograficznych, portret artystyczny zaczął tracić na tradycyjnym znaczeniu figuratywnym, a zaczął być bardziej pretekstem do poszukiwań artystycznych dla malarzy tworzących w takich awangardowych wówczas stylach, jak kubizm, impresjonizm czy surrealizm.
O malarstwie rodzajowym:
Malarstwo rodzajowe jako odrębny gatunek malarski rozwinęło się w północnej Europie w wieku XVII i było odpowiedzią na poważny kryzys w sztuce wywołany reformacją. Protestanci sprzeciwiali się obecności w kościołach portretów i obrazów ze scenami religijnymi, a niektórzy kalwiniści niechętnym okiem patrzeli nawet na malarskie zdobienia domów i ich wnętrz.
Wielu malarzy w regionach objętych reformacją utraciło więc swoje regularne źródła dochodów i aby znaleźć jakieś wyjście z tej trudnej sytuacji, albo emigrowali, albo zwracali się w stronę tematów, co do których kościół protestancki nie wnosił zastrzeżeń. Zaczęły więc powstawać obrazy, które wyróżniała tematyka związana z życiem codziennym. Takie obrazy, przedstawiające zwyczajne sceny, anonimowe postacie w typowych wnętrzach domów, zajęte prozaicznymi czynnościami: parzenie herbaty, nalewanie mleka, zmywanie naczyń, porządki w kuchni czy rozmowa przy stole, zaczęto z czasem nazywać malarstwem rodzajowym.
Najwybitniejszym malarzem, wręcz mistrzem rodzącego się malarstwa rodzajowego w XVI wieku był niewątpliwie Pieter Bruegel Starszy (ok. 1525-1569). Takimi obrazami jak słynne Chłopskie wesele czy Wiejski taniec wykazał swój kunszt malarski i znajomość natury ludzkiej, stwarzając nową przestrzeń twórczą dla przyszłych pokoleń malarzy. Szczyt popularności malarstwo rodzajowe osiągnęło na przełomie XIX i XX wieku, kiedy to malarze tworzący nowe kierunki (impresjonizm, postimpresjonizm, realizm) chętnie wykorzystywali sceny z życia codziennego do rozwijania swoich awangardowych reguł twórczych.
O technice: olej na płótnie
Malarstwo olejne to sztuka malowania obrazów pigmentami (substancjami pełniącymi rolę czynnika barwiącego) rozpuszczonymi i wymieszanymi z pewnymi rodzajami olejów, najczęściej lnianym, orzechowym lub makowym. W ten sposób otrzymana farba charakteryzuje się dosyć długim czasem schnięcia pod wpływem powietrza. Podłożem obrazu olejnego mogą być różne materiały, takie jak tradycyjne płótno, sklejka, drewno lub nawet blacha miedziana.
Znany biograf malarzy włoskich Giorgio Vasari przypisywał w połowie XVI wieku wynalazek malarstwa olejnego renesansowemu malarzowi niderlandzkiemu, Janowi van Eyck (1390-1441) i ta opinia utrzymywała się przed bardzo długi czas. Jednakże początki tej techniki są zdecydowanie starsze, wiadomo że farbami olejnymi posługiwali się już malarze w starożytnym Egipcie, Grecji czy Rzymie. O długiej historii tej techniki świadczą też różne źródła pisane, między innymi żyjący na przełomie XI i XII wieku benedyktyński mnich Teofil Prezbiter w swoim słynnym traktacie o sztuce „Diversarum Artium Schedula” napisanym pomiędzy 1100 a 1125 podawał receptury farb olejnych sposoby ich mieszania przy wykorzystaniu oleju orzechowego.
Technika olejna oferuje szerokie możliwości wyrazu artystycznego. Malarze mają do dyspozycji gęstość i bogactwo koloru oraz możliwość uzyskania subtelnych połączeń barw i oddania najdrobniejszych szczegółów przedstawianej sceny. Farby olejne można nakładać zarówno subtelnymi, cienkimi i przezroczystymi warstwami (tzw. technika laserunkowa) lub grubo, budując wyraźną fakturę i rzeźbę powierzchni obrazu. Można je mieszać bezpośrednio na powierzchni obrazu (tak, jak to robił Jan van Eyck), co umożliwia łagodne przechodzenie pomiędzy kolorami bez pozostawiania śladów pędzla. Również rodzaj stosowanych narzędzi jest szeroki, artysta może pracować z farbą olejną różnymi pędzlami, szpachelkami i łopatkami. Gotowe obrazy olejne zazwyczaj pokrywa się werniksem w celu podbicia kolorów, nadać całości połysku i ochronić powierzchnię płótna przed kurzem, zarysowaniami czy wpływem światła.
W Europie malarstwo olejne dominowało zdecydowanie od XVI w. aż do początku XX w., kiedy to wynalezienie nowych, syntetycznych farb akrylowych dało malarzom bardzo interesującą i nie gorszą jakościowo alternatywę w wyborze materiału na obraz. Jednak pomimo niezaprzeczalnych zalet akryli malarstwo olejne pozostaje cały czas w powszechnym odbiorze synonimem „prawdziwego malarstwa” i ta pozycja nie wydaje się być specjalnie zagrożona.
O artystce:
Gabriela Michalczuk jest absolwentką Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Artura Grottgera w Supraślu. Obecnie studiuje na III roku malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.
Zachwyca ją realizm, specjalizuje się w malarstwie olejnym. W swoich obrazach umieszcza najbliższe jej osoby: rodzinę i przyjaciół, przenosząc na płótno ich charaktery i pokazując, co wnieśli w jej życie. Maluje sceny prawdziwe, nie upiększając portretowanych postaci. Fotografuje pędzlem urocze sceny rodzajowe z życia codziennego otaczających ją ludzi. Więcej o artystce przeczytasz tutaj.
Chcesz kupić obraz, ale obawiasz się, że nie będzie pasował do wystroju? Wyślij nam e-mailem zdjęcie swojej ściany, na której chciał byś by wisiała praca, a my odeślemy Ci wizualizację obrazu w Twoim wnętrzu. Więcej informacji w zakładce Obrazy na ścianę.
