O obrazie:
Kolejna, po „Akademiku” świetna realistyczna scena rodzajowa namalowana przez niezwykle utalentowaną młodą malarkę z pracowni Prof. Macieja Świeszewskiego z gdańskiej ASP. Gabriela Michalczuk sprawnie rozwija swój reporterski język i tym razem zaprasza nas do wnętrza typowej, ciasnej i zagraconej kuchni w mieszkaniu znajdującej się w bloku z wielkiej płyty na białostockim osiedlu Antoniuk.
Układ pracy jest horyzontalny, kształt pola obrazowego o wymiarach 100 cm na 80 cm stanowi prostokąt leżący na dłuższym boku. Kolorystyka obrazu jest mocno zróżnicowana, malarka zastosowała przy tym kontrasty temperaturowe i walorowe uplastyczniając w ten sposób głębię przestrzeni.
Widok za oknem przesłaniają zasłonki i firanki zazdrostki, ale wygląda na to, że na dworze może już być ciemno. Światło padające od góry przez zapaloną lampę rzuca mocne cienie w niewielkim pomieszczeniu, oświetlając od tyłu kobiecą postać w niebieskiej sweterku, zajętą przygotowywaniem posiłku na małym blacie obok lodówki.
Widzimy wyraźne ślady szybkiej pracy pędzla, grubsze warstwy farby tworzą na płótnie efekty fakturowe. Ta technika, w połączeniu z celowymi uproszczeniami i zatarciem części konturów i płaszczyzn podkreśla fotograficzny rodzaj ujęcia, tak jakby ogniskowa aparatu nie zdążyła się odpowiednio skoncentrować przy tym szybko, z przedpokoju zrobionym zdjęciu.
O temacie obrazu: portret
Portret, inaczej wizerunek lub podobizna, jest przedstawieniem określonego człowieka (modela) z uwzględnieniem jego charakterystycznych cech indywidualnych i czasami również stanu psychicznego (portret psychologizowany).
Portret jest jednym z najstarszych i najczęściej spotykanych gatunków sztuki. Był tworzony zarówno jako pamiątka osobista, rodzinna i jako przedstawienie oficjalne, by upamiętnić godność pełnioną przez portretowaną osobę.
Jako temat stosowany jest we wszystkich sztukach wizualnych: malarstwie, rzeźbie, rysunku, fotografii i grafice. Ma wiele odmian, na przykład może przedstawiać całą postać (portret en pied), do kolan, popiersie lub samą głowę. W zależności od okoliczności i zamierzonego efektu, malarz może podjąć decyzję jak chce ustawić osobę portretowaną: model może być przedstawiony od przodu (fr. en face), z profilu, lub w pozie tzw. trzech czwartych (fr. un trois quarts) – czyli z twarzą skierowaną w bok; jest często stosowane ustawienie ze względu na chyba najlepszą możliwość oddania wyglądu osoby portretowanej. Rodzajem portretu jest też portret własny artysty (autoportret), z portretu wywodzi się jego specyficzna odmiana zwana karykaturą.
Portrety na przestrzeni dziejów spełniały wiele funkcji. Pełniły przede wszystkim ważną rolę propagandową, przedstawiając władców w zależności danej potrzeby informacyjnej albo w otoczeniu ksiąg i bibliotek, na tle wspaniałych krajobrazów, lub potężnych zamków czy niezwyciężonej floty. Pełniły też rolę informacyjną i dokumentacyjną; w czasach braku Internetu i social mediów portret był w zasadzie jedyną możliwością wzajemnego przedstawienia wizerunku przyszłych żon i mężów w aranżowanych małżeństwach, zwyczajowo praktykowanych pomiędzy panującymi rodami w wielu kulturach całego świata. W portretach zbiorowych, poprzez odpowiednie rozdzielenie form i przestrzeni na portrecie, malarz ma możliwość zasygnalizowania różnych relacji, zachodzących pomiędzy przedstawianymi postaciami – może sugerować miłość, zaufanie, napięcie lub nawet wrogość.
Pojawienie się na przełomie XIX i XX w. nowych mediów i środków artystycznego wyrazu: fotografii i filmu, spowodowało konieczność odnalezienia dla malarstwa portretowego nowej roli. Temat ten wykorzystywali jako pole do poszukiwań twórczych artyści praktycznie wszystkich nowo powstałych, awangardowych kierunków i nadal jest to jeden z najbardziej popularnych motywów malarskich, który podejmują współcześni twórcy.
O malarstwie rodzajowym:
Malarstwo rodzajowe jako odrębny gatunek malarski rozwinęło się w północnej Europie w wieku XVII i było odpowiedzią na poważny kryzys w sztuce wywołany reformacją. Protestanci sprzeciwiali się obecności w kościołach portretów i obrazów ze scenami religijnymi, a niektórzy kalwiniści niechętnym okiem patrzeli nawet na malarskie zdobienia domów i ich wnętrz.
Wielu malarzy w regionach objętych reformacją utraciło więc swoje regularne źródła dochodów i aby znaleźć jakieś wyjście z tej trudnej sytuacji, albo emigrowali, albo zwracali się w stronę tematów, co do których kościół protestancki nie wnosił zastrzeżeń. Zaczęły więc powstawać obrazy, które wyróżniała tematyka związana z życiem codziennym. Takie obrazy, przedstawiające zwyczajne sceny, anonimowe postacie w typowych wnętrzach domów, zajęte prozaicznymi czynnościami: parzenie herbaty, nalewanie mleka, zmywanie naczyń, porządki w kuchni czy rozmowa przy stole, zaczęto z czasem nazywać malarstwem rodzajowym.
Najwybitniejszym malarzem, wręcz mistrzem rodzącego się malarstwa rodzajowego w XVI wieku był niewątpliwie Pieter Bruegel Starszy (ok. 1525-1569). Takimi obrazami jak słynne Chłopskie wesele czy Wiejski taniec wykazał swój kunszt malarski i znajomość natury ludzkiej, stwarzając nową przestrzeń twórczą dla przyszłych pokoleń malarzy. Szczyt popularności malarstwo rodzajowe osiągnęło na przełomie XIX i XX wieku, kiedy to malarze tworzący nowe kierunki (impresjonizm, postimpresjonizm, realizm) chętnie wykorzystywali sceny z życia codziennego do rozwijania swoich awangardowych reguł twórczych.
O technice: olej na płótnie
Różnego rodzaju farby olejne były wykorzystywane w zastosowaniach artystycznych i użytkowych (np. do malowania, konserwacji i zdobienia drewnianych elementów budynków, ścian czy łodzi) od tysiącleci. W malarstwie europejskim spopularyzował je w XV wieku niderlandzki malarz Jan van Eyck, który (prawdopodobnie) razem ze swoim bratem Hubertem opracował recepturę farb wytwarzanych z oleju lnianego i pigmentu. Co ciekawe, formuła ta praktycznie bez większych zmian jest wykorzystywana do tej pory.
Farba olejna oferuje niezwykły potencjał różnorodnych środków wyrazu artystycznego: od gęstości i bogactwa koloru, poprzez szeroką rozpiętość uzyskiwanych barw aż po możliwość oddania najdrobniejszych detali i szczegółów kompozycji. Można przy jej pomocy uzyskać głębokie efekty fakturowe (tzw. technika impasto), lub powierzchnie płaskie, wykonane laserunkiem, o gładkości i połysku porcelany. Właściwości farb olejnych umożliwiają precyzyjne komponowanie przejść tonalnych pomiędzy kolorami, a w razie potrzeby można wielokrotnie poprawiać kompozycję przez wytarcie farby i przemalowanie danego fragmentu obrazu.
W świecie zachodniej cywilizacji stosowanie farb olejnych do dzisiaj uważa się za wyraz klasycznej dyscypliny malarskiej na najwyższym poziomie. Z pewnością to podejście jest w dużym stopniu podyktowane specyficznym sentymentem i uznaniem dla wielowiekowej tradycji i wspaniałych dzieł najlepszych malarzy naszego kręgu kulturowego, wykonanych w tej właśnie technice. Jednak należy pamiętać o tym, że o jakości obrazu stanowią przede wszystkim jego obiektywne wartości artystyczne i talent malarza, a w mniejszym zaś stopniu użyty przez niego materiał.
Obrazy wykonane olejem na płótnie są niezwykle trwałe (pod warunkiem ich odpowiedniego zabezpieczenia werniksem), oraz wyróżniają się swoimi wartościami kolorystycznymi, które zachowują przez długie lata. Nasycone świetlistymi barwami, przyciągają uwagę i tworzą niepowtarzalne efekty wizualne.
O artystce:
Gabriela Michalczuk jest absolwentką Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Artura Grottgera w Supraślu. Obecnie studiuje na III roku malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.
Zachwyca ją realizm, specjalizuje się w malarstwie olejnym. W swoich obrazach umieszcza najbliższe jej osoby: rodzinę i przyjaciół, przenosząc na płótno ich charaktery i pokazując, co wnieśli w jej życie. Maluje sceny prawdziwe, nie upiększając portretowanych postaci. Fotografuje pędzlem urocze sceny rodzajowe z życia codziennego otaczających ją ludzi. Więcej o artystce przeczytasz tutaj.
Chcesz kupić obraz, ale obawiasz się, że nie będzie pasował do wystroju? Wyślij nam e-mailem zdjęcie swojej ściany, na której chciał byś by wisiała praca, a my odeślemy Ci wizualizację obrazu w Twoim wnętrzu. Więcej informacji w zakładce Obrazy na ścianę.
