O obrazie:
Nie znajdziemy w tym obrazie żadnego dramatycznego wydarzenia czy skomplikowanej historii – widzimy scenę tak typową, że aż banalną. Dwie dziewczyny krzątają się niespiesznie po kuchni w akademiku, przygotowując sobie jakiś posiłek. Przy okazji przeglądają produkty, jakie trzymają w małej lodówce, sprawdzając też ich termin przydatności do spożycia. Kadr jest bliski, wypełnia go mnóstwo szczegółów i detali: widzimy naczynia rozstawione na blacie, opakowania na półkach w otwartej lodówce, szafki i szuflady – pewnie kuchnia nie jest za duża i jeszcze trzeba jakoś się z tym wszystkim w mniej pomieścić.
Ten obraz jest jak zdjęcie z czasów naszych studiów, od razu stają przed oczami wspomnienia wspólnego życia w ciasnych pokojach, niezbyt komfortowych pomieszczeniach wspólnych, przypomina się konieczność, czy nam się chciało czy nie, jakiegoś dogrywania i zgrywania się nawzajem, tak aby stworzyć sobie wzajemnie w miarę komfortową strefę funkcjonowania, nauki, po prostu studenckiego i coraz bardziej dojrzałego i dorosłego życia.
Układ pracy jest horyzontalny, kształt pola obrazowego o wymiarach 100 cm na 70 cm stanowi prostokąt leżący na dłuższym boku. Malarka wykorzystała szeroką, skontrastowana paletę barw o stonowanych walorach. Rozmieszenie barwnych plam wyraźnie dzieli obraz na dwie części według przekątnej biegnącej w dół, od lewego górnego rogu: w ciemniejszej, dolnej partii po lewej stronie koncentruje się jednocześnie akcja – widzimy tam zajęte swoimi sprawami dwie wspomniane wcześniej bohaterki sceny. Część jasna, rozświetlona sztucznym światłem z otwartej lodówki stanowi wyraźną dominantę drugiego planu.
Obraz ma pełną i zbilansowana kompozycję, scena jest świetnie, po reportersku wykadrowana. Warto przy tym zwrócić uwagę na kapitalny i rzadko spotykany sposób rozegrania drugiego planu: miejscami jest on nieostry, tak jak na kliszy fotograficznego filmu notującej smugę konturów poruszającej się postaci.
O temacie obrazu: portret
Portret jest artystycznym wizerunkiem przedstawiającym określonego człowieka (zwłaszcza jego twarz), z uwzględnieniem indywidualnych cech wyglądu fizycznego, urody, czasami też stanu psychicznego. Stosowany jako temat w różnych dziedzinach sztuki wizualnej (malarstwo, rzeźba, grafika, fotografia), portret ma wiele odmian. Biorąc pod uwagę różne kryteria, dzieli się kilkanaście typów, np. portret zbiorowy, autoportret, karykatura, miniatura, realistyczny lub imaginacyjny, fikcyjny. Jest jednym z najstarszych i najczęściej spotykanych gatunków sztuki. Był tworzony zarówno jako pamiątka osobista, rodzinna i jako przedstawienie oficjalne, by upamiętnić godność pełnioną przez portretowaną osobę.
Wysoko ceniony i rozwijany w kulturach starożytnej Azji, dalekiego i bliskiego wschodu (na przykład w Egipcie w już w okresie Średniego Państwa c. 2 tys. lat p.n.e powstawały portrety psychologizowane) w Europie w wiekach średnich miał niewielkie znaczenie i pełnił raczej rolę uzupełniającą w scenach religijnych. Dopiero od czasów renesansu sztuka portretowa znów weszła w główny nurt praktyki artystycznej, poszerzając swój zakres i obejmując rozmaite warstwy społeczne. W XIX w. nowo powstające media – fotografia i film, stały się mocnym zagrożeniem dla tradycyjnej funkcji dokumentacyjnej malarstwa, nie tylko zresztą portretowego.
Na tle przyspieszającego postępu technicznego przełomu wieków i towarzyszących mu zmian społecznych, powstało wiele nowych i awangardowych kierunków w sztuce. Artyści poszukując nowych środków wyrazu i próbując odnaleźć się w tej szybko zmieniającej się rzeczywistości, adoptowali i wprowadzali nowe idee, takie jak impresjonizm, kubizm czy surrealizm również do tematu portretów. W dzisiejszych czasach portret pozostał jednym z najbardziej popularnych obszarów artystycznej wypowiedzi, tworzony w praktycznie wszystkich stylach i kierunkach.
O malarstwie rodzajowym:
Malarstwo rodzajowe jako odrębny gatunek malarski rozwinęło się w północnej Europie w wieku XVII i było odpowiedzią na poważny kryzys w sztuce wywołany reformacją. Protestanci sprzeciwiali się obecności w kościołach portretów i obrazów ze scenami religijnymi, a niektórzy kalwiniści niechętnym okiem patrzeli nawet na malarskie zdobienia domów i ich wnętrz.
Wielu malarzy w regionach objętych reformacją utraciło więc swoje regularne źródła dochodów i aby znaleźć jakieś wyjście z tej trudnej sytuacji, albo emigrowali, albo zwracali się w stronę tematów, co do których kościół protestancki nie wnosił zastrzeżeń. Zaczęły więc powstawać obrazy, które wyróżniała tematyka związana z życiem codziennym. Takie obrazy, przedstawiające zwyczajne sceny, anonimowe postacie w typowych wnętrzach domów, zajęte prozaicznymi czynnościami: parzenie herbaty, nalewanie mleka, zmywanie naczyń, porządki w kuchni czy rozmowa przy stole, zaczęto z czasem nazywać malarstwem rodzajowym.
Najwybitniejszym malarzem, wręcz mistrzem rodzącego się malarstwa rodzajowego w XVI wieku był niewątpliwie Pieter Bruegel Starszy (ok. 1525-1569). Takimi obrazami jak słynne Chłopskie wesele czy Wiejski taniec wykazał swój kunszt malarski i znajomość natury ludzkiej, stwarzając nową przestrzeń twórczą dla przyszłych pokoleń malarzy. Szczyt popularności malarstwo rodzajowe osiągnęło na przełomie XIX i XX wieku, kiedy to malarze tworzący nowe kierunki (impresjonizm, postimpresjonizm, realizm) chętnie wykorzystywali sceny z życia codziennego do rozwijania swoich awangardowych reguł twórczych.
O technice: olej na płótnie
Malarstwo olejne to technika artystyczna polegająca na wykorzystywaniu farb, które powstają poprzez zmieszanie suchych pigmentów (barwników) proszkowych z wyselekcjonowanym rafinowanym olejem lnianym (stosuje się też czasami olej makowy lub z orzechów włoskich) do konsystencji sztywnej pasty i zmielenie go przez silne tarcie w stalowych młynach walcowych.
Wyjątkowa łatwość, z jaką przy pomocy tych farb można mieszać kolory i budować przejścia tonalne czyni je wyjątkowymi wśród innych materiałów malarskich; jednocześnie pozwalają na uzyskanie bogatych i różnorodnych efektów fakturowych przy pomocy tzw. laserunku (farba kładziona bardzo cienkimi warstwami) czy impasto (grube fragmenty budujące głębokie struktury na podobraziu).
Standardowym podłożem do namalowania obrazu olejnego jest płótno, wykonane z czystego lnu o mocnym i gęstym splocie. Płótno jest przycinane do odpowiedniego rozmiaru i rozpinane na drewnianej ramie, do której jest następnie przymocowywane za pomocą gwoździ lub zszywek.
Na gotowy obraz olejny zwykle nakładana jest warstwa materiałów żywicowych (lakieru, werniksu), w celu wydobycia głębszych efektów tonalnych, oraz ochrony powierzchni płótna przed czynnikami atmosferycznymi, drobnymi otarciami, zabrudzeniami czy gromadzeniem się kurzu.
W Europie malarstwo olejne dominowało zdecydowanie od XVI w. aż do początku XX w., kiedy to wynalezienie nowych, syntetycznych farb akrylowych dało malarzom bardzo interesującą i nie gorszą jakościowo alternatywę w wyborze materiału na obraz. Jednak pomimo niezaprzeczalnych zalet akryli malarstwo olejne pozostaje cały czas w powszechnym odbiorze synonimem „prawdziwego malarstwa” i ta pozycja nie wydaje się być specjalnie zagrożona.
O artystce:
Gabriela Michalczuk jest absolwentką Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Artura Grottgera w Supraślu. Obecnie studiuje na III roku malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.
Zachwyca ją realizm, specjalizuje się w malarstwie olejnym. W swoich obrazach umieszcza najbliższe jej osoby: rodzinę i przyjaciół, przenosząc na płótno ich charaktery i pokazując, co wnieśli w jej życie. Maluje sceny prawdziwe, nie upiększając portretowanych postaci. Fotografuje pędzlem urocze sceny rodzajowe z życia codziennego otaczających ją ludzi. Więcej o artystce przeczytasz tutaj.
Chcesz kupić obraz, ale obawiasz się, że nie będzie pasował do wystroju? Wyślij nam e-mailem zdjęcie swojej ściany, na której chciał byś by wisiała praca, a my odeślemy Ci wizualizację obrazu w Twoim wnętrzu. Więcej informacji w zakładce Obrazy na ścianę.
