O obrazie:
Obraz przedstawia półleżącą postać kobiety, ułożoną swobodnie na sofie. Jej najwyraźniej rozluźniona postawa wskazuje, że czuje się spokojna i zrelaksowana, a scena prawdopodobnie jest podpatrzona we współczesnym buduarze. Uniesione w górę, ponad głowę ręce dodatkowo podkreślają pełną i zmysłową ekspozycję jej pełnych piersi.
Malarka często przedstawia swoje modelki w niepełnych ujęciach portretowanych postaci. Również w tym przypadku kadr pozbawia modelkę głowy i nie wiemy, jaki jest jej wyraz twarzy; nie możemy zajrzeć w jej oczy. Z jednej strony nadaje to scenie dodatkowego klimatu intymności i bliskości, ale z drugiej automatycznie koncentruje wzrok obserwatora na pięknych kobiecych atrybutach umieszczonych w centrum obrazu. Tkwi w tym nawet pewne ryzyko zbyt uproszczonego i płaskiego odbioru tej klimatycznej i bardzo dobrej artystycznie pracy.
Pole obrazowe jest małe, ma kształt prostokąta o boku równym 20 cm. Takie niewielkie rozmiary pracy dają możliwość swobodnego wyboru miejsca jej wystawienia, ponieważ nie jest ona wymagająca ekspozycyjnie i nie potrzebuje dużo przestrzeni do złapania właściwej perspektywy. Wręcz przeciwnie – im bliżej widz będzie mógł podejść i lepiej przypatrzeć się kompozycji, tym bardziej poczuje sensualny klimat chwili uchwyconej przez malarkę.
O temacie obrazu: akt
Akt w sztukach wizualnych (rzeźbie, rysunku, grafice, malarstwie) jest przedstawieniem nagiej postaci ludzkiej. Temat ten, będący szczególną odmianą portretu za wyjątkiem sztuki żydowskiej i islamskiej spotykany jest w większości kultur i okresów historycznych na wszystkich kontynentach. Wydaje się też, że może to być (zaraz obok motywów animalistycznych, tj. przedstawiających zwierzęta) jeden w najstarszych tematów artystycznych w ogóle, czego przykładem może być licząca sobie około 30 tys. lat figurka tzw. Wenus z Willendorfu, przypadkowo odnaleziona w 1908 roku podczas prac drogowych niedaleko miejscowości Willendorf w Austrii.
W kręgu kultury europejskiej specjalistami w temacie aktu niewątpliwie byli artyści tworzący w starożytnej Grecji. W niezliczonych posągach nagich herosów i bogów obojga płci zawarli oni swój wysublimowany i doprowadzony do granic perfekcji kanon piękna, który stanowił trudne do sprostania wyzwanie dla wszystkich późniejszych pokoleń artystów.
Po okresie rozkwitu w starożytności, w sztuce europejskiego średniowiecza na skutek supremacji religii podporządkowującej sobie wszystkie dziedziny życia akt jako temat samodzielny praktycznie nie istniał. Kościół chrześcijański postrzegał ciało i cielesność jako temat ogólnie wstydliwy i mocno podkreślał w swoich naukach grzeszność oraz nieczystość ludzkiego ciała. Według obowiązującej doktryny, sztuka miała służyć Bożej chwale i tworzono ją według ściśle obowiązujących zasad. Tematem tym zajął się nawet, już pod koniec epoki, sobór trydencki obradujący w latach 1545-1563, który nakazywał aby obrazy były malowane w sposób unikający wszelkiej zmysłowości i bez powabnego wdzięku (procaci venustate).
Wraz z odrodzeniem kultury klasycznej w renesansie, akt uznano powtórnie za wyraz wartości humanistycznych i przez kilka stuleci studium aktu było rozumiane jako podstawa sztuki. Tematykę aktu, podobnie jak całą szeroką kategorię portretu podejmowali również ówcześni artyści awangardowi przełomu wieku XIX i XX, z kubistami i surrealistami na czele.
Również dzisiaj akt jest podstawowym tematem studiów akademickich, a studiowanie i odzwierciedlanie na płótnie czy w rzeźbie ludzkiego ciała leży u podstaw edukacji artystycznej i w dalszym ciągu jest uważane za jedno z najlepszych ćwiczeń formalnych.
Ciekawostka o temacie obrazu: Jean Désiré Gustave Courbet (1819-1877 był francuskim malarzem, przedstawicielem realizmu. Jest on autorem jednego z najbardziej kontrowersyjnych aktów w dziejach, obrazu „Pochodzenie świata”. Niezbyt duży (55 cm na 46 cm) obraz powstał w Paryżu w 1866 roku na zamówienie tureckiego dyplomaty Halil Şerif Paşy, który znany był z kolekcjonowania dzieł o tematyce erotycznej.
Ze względu na swój „drastyczny” temat (realistycznie ukazane kobiece łono) dyplomata umieścił obraz w swojej rezydencji w małym pokoju bez okien, tak aby nie mogły go oglądać niepożądane osoby. Również późniejsi właściciele dzieła za względu na kontrowersje i sensacją, jaką wzbudzał nie odważyli się na jego publiczną wystawę i ukrywali go przed światem, na przykład chowając płótno za specjalnie wykonaną deską, na której wymalowano inny obraz przedstawiający… kościół w zimowym krajobrazie.
Obraz kilkukrotnie zmieniał właścicieli w różnych krajach i ogólnie ma bardzo ciekawą i burzliwą historię, którą przedstawia w swojej książce „Początek świata. Historia obrazu Gustave’a Courbeta” Thierry Savatier – ceniony, choć trochę nietypowy francuski historyk literatury i sztuki.
Kiedy finalnie płótno trafiło w 1995 roku do paryskiego Musée d’Orsay, Facebook ocenzurował na swojej platformie reprodukcję obrazu ze względów obyczajowych. Trudno o bardziej intrygujące zakończenie kilkudziesięcioletniej batalii obrazu o prawo do jego swobodnej ekspozycji i dostępu publiczności do dzieła Courbeta.
O technice: olej na płótnie
Malarstwo olejne to technika artystyczna polegająca na wykorzystywaniu farb, które powstają poprzez zmieszanie suchych pigmentów (barwników) proszkowych z wyselekcjonowanym rafinowanym olejem lnianym (stosuje się też czasami olej makowy lub z orzechów włoskich) do konsystencji sztywnej pasty i zmielenie jej przez silne tarcie w stalowych młynach walcowych.
Znany biograf malarzy włoskich Giorgio Vasari przypisywał w połowie XVI wieku wynalazek malarstwa olejnego renesansowemu malarzowi niderlandzkiemu, Janowi van Eyck (1390-1441) i ta opinia utrzymywała się przed bardzo długi czas. Jednakże początki tej techniki są zdecydowanie starsze, wiadomo że farbami olejnymi posługiwali się już malarze w starożytnym Egipcie, Grecji czy Rzymie. O długiej historii tej techniki świadczą też różne źródła pisane, między innymi żyjący na przełomie XI i XII wieku benedyktyński mnich Teofil Prezbiter w swoim słynnym traktacie o sztuce „Diversarum Artium Schedula” napisanym pomiędzy 1100 a 1125 podawał receptury farb olejnych sposoby ich mieszania przy wykorzystaniu oleju orzechowego.
Wyjątkowa łatwość, z jaką przy pomocy tych farb można mieszać kolory i budować przejścia tonalne czyni je wyjątkowymi wśród innych materiałów malarskich; jednocześnie pozwalają na uzyskanie bogatych i różnorodnych efektów przy pomocy tzw. laserunku (farba kładziona bardzo cienkimi warstwami) czy impasto (grube fragmenty budujące głębokie struktury na podobraziu).
Standardowym podłożem do namalowania obrazu olejnego jest płótno, wykonane z czystego lnu o mocnym i gęstym splocie. Płótno jest przycinane do odpowiedniego rozmiaru i rozpinane na drewnianej ramie (tzw. blejtram, krosno malarskie), do której jest następnie przymocowywane za pomocą gwoździ lub zszywek. W wiekach średnich w Europie bardzo popularne było malarstwo olejne tablicowe, w którym podłożem obrazów były odpowiednio przygotowane (zagruntowane) deski. Na gotowy obraz olejny zwykle nakładana jest warstwa materiałów żywicowych (lakieru, werniksu), w celu wydobycia głębszych efektów tonalnych, oraz ochrony powierzchni płótna przed czynnikami atmosferycznymi, drobnymi otarciami, zabrudzeniami czy gromadzeniem się kurzu.
Pomimo pojawienia się w XX w. zupełnie nowych, syntetycznych farb akrylowych, obrazy olejne do tej pory są uważane za kwintesencję sztuki malarskiej w najbardziej klasycznym jej wydaniu. Obrazy wykonane olejem na płótnie są niezwykle trwałe, oraz wyróżniają się swoimi wartościami kolorystycznymi, które zachowują przez długie lata. Nasycone świetlistymi barwami, przyciągają uwagę i tworzą niepowtarzalne efekty wizualne.
O artystce:
Laureatka nagrody Fundacji im. dr. Marka Marii Pieńkowskiego, przyznawanej najlepszemu studentowi I roku na Wydziale Malarstwa ASP Warszawa (2020). W 2022 roku otrzymała stypendium rektora uczelni, a w 2023 wyróżnienie na wystawie końcowo-rocznej.
Specjalizuje się w figuratywnym malarstwie olejnym, szczególnie interesujące jest dla artystki działanie obrazu na podświadomość odbiorcy postawionego przed zjawiskiem ludzkiego ciała. Niektóre portrety są namalowane z bezkompromisowym podejściem do przedstawienia ciała modelki i jej widocznych niedoskonałości, inne poruszają wyobraźnię obserwatorów kompozycjami utrzymanymi nieco żartobliwych i surrealistycznych klimatach.
Więcej o artystce przeczytasz tutaj.
Chcesz kupić obraz, ale obawiasz się, że nie będzie pasował do wystroju? Wyślij nam e-mailem zdjęcie swojej ściany, na której chciał byś by wisiała praca, a my odeślemy Ci wizualizację obrazu w Twoim wnętrzu. Więcej informacji w zakładce Obrazy na ścianę.
